BA۵، از سرایت بالا تا فرار از ایمنی

دکتر آذرخش آذران با اشاره به بروز زیرواریانت های جدید اُمیکرون اظهار کرد: برای نخستین بار زیرشاخه های BA۴ و BA۵ به عنوان زیرواریانت های اُمیکرون در فروردین ماه امسال در آفریقای جنوبی شناسایی و به تدریج در جهان گسترش یافتند و اکنون BA۵ در دنیا غالب است؛ به نظر می رسد این زیرشاخه یا ساب واریانت از اواسط خردادماه وارد ایران شده و شروع به گردش کرده است.

وی افزود: BA۵  میزان سرایت پذیری بالایی دارد و در حال حاضر بدترین سویه مشاهده شده از زیرشاخه های اُمیکرون است. فرار گسترده تر این سویه از سیستم ایمنی موجب شده قابلیت انتقال آن افزایش یابد؛ قابلیت سرایت شامل ۳.۳ نفر در  واریانت ووهان، ۵.۱ نفر در دلتا، ۹.۵ نفر در BA۱، ۱۳.۳ نفر درBA۲  و ۱۸.۶ نفر درBA۵  نفر بوده است بنابراین این سویه می تواند ۱۸.۶ نفر را درگیر کند.

این متخصص ویروس شناسی با اشاره به علائم بالینی این واریانت گفت: در BA۵ سیستم تنفسی فوقانی بیشتر درگیر می شود. در بیماری کووید – ۱۹ بیماری به چهار نوع خفیف، متوسط، شدید یا بحرانی تقسیم می شود که در صورت ابتلا به بیماری خفیف علائم آبریزش بینی، احتقان دردناک سینوس ها، سر درد، نب، گرفتگی صدا، گلو درد شدید، درد عضلانی، سرفه و احساس خستگی تجربه خواهند شد.

وی افزود: برخی بیماران حس بویایی و چشایی خود را نیز از دست می دهند. همچنین کودکان در مقایسه با بزرگسالان علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و درد شکمی بیشتری دارند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: اگر فردی تب مقاوم به درمان، تنگی نفس یا سرفه های شدید دارد باید باید برای بررسی های ریوی به پزشک مراجعه کند.

آذران ادامه داد: BA۵ می تواند چند روز تا چند هفته فرد را درگیر می کند اما معمولا بیمار مبتلا به بیماری خفیف در مدت یک تا دو هفته بهبود پیدا می کند.

وی در خصوص تخریب بافت ریه در این واریانت تصریح کرد: در مجموع تخریب بافت ریه در اُمیکرون نسبت به سایر واریانت ها کمتر است هر چند مواردی از این عارضه در افراد جوان، واکسینه شده و بدون ریسک فاکتور مشاهده شده است.

وی افزود: شانس ابتلا به نوع شدید بیماری و بستری در بخش های ویژه در مبتلایان به دلتا نیز بیشتر است. شدت علائم بالینی اُمیکرون کمتر و بهبود نتایج بیمارستانی نیز نسبت به دلتا بیشتر بوده است.

آذران بیان کرد: تحقیقات جدید نشان می دهد که هر بار ابتلا به عفونت کووید – ۱۹ حتی بدون علامت، در طولانی مدت ممکن است موجب افزایش عوارضی مانند سکته مغزی، حمله قلبی، دیابت، اختلات گوارشی، کلیوی، اختلالات غده تیروئید و اختلالات شناختی مانند زوال عقلی شود.

وی در خصوص میزان عفونت مجدد تصریح کرد: عفونت مجدد امکان پذیر است اما بازه زمانی دقیقی در این زمینه وجود ندارد ؛به نظر می رسد که یک مبتلا به اُمیکرون شاید تا یک ماه مصون بماند. همچنین حدود دو تا چهار ماه پس از ابتلا به یک واریانت ممکن است مجددا فرد به همان واریانت مبتلا شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: مواردی داشته ایم که در مدت کوتاهی پس از بهبودی به واریانت دیگری مبتلا شده اند.

این متخصص ویروس شناسی در خصوص مدت لازم برای قرنطینه مبتلایان به کرونا گفت: در صورت بروز علائم یا مثبت شدن تست، بیمار باید خود را قرنطینه و از ماسک استفاده کند. پس از گذشت پنج روز در صورتی که به مدت ۲۴ ساعت بدون مصرف تب بُر، تب نداشته و علائم بهبود پیدا کرده باشد می توان قرنطینه را خاتمه داد اما باید در تماس با سایر افراد از ماسک استفاده کرد.

وی افزود: بنابراین باید حداقل ۱۰ روز در این خصوص در نظر گرفت که در پنج روز نخست قزنطینه باید کامل باشد و در پنج روز بعدی می توان با استفاده از ماسک در جمع حضور پیدا کرد. البته اگر در مواردی، بیماری شدید باشد ممکن است این روزها به ۱۴ تا ۲۱ روز نیز افزایش یابند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به چگونگی انجام واکسیناسیون پس از ابتلا به کرونا بیان کرد: بزرگسالان ۲۸ روز بعد از مثبت شدن تست یا شروع اولین علائم می توانند واکسن دریافت کنند.

وی افزود: توصیه می شود برای دریافت واکسن در ۱۲ تا ۱۵ ساله ها، بین مثبت شدن یا بروز اولین علائم برای دریافت اولین یا دومین دوز، فاصله ۱۲ هفته ای رعایت شود.  البته کودکان جزو گروه های پرخطر یا کودکانی که با بزرگسالان دارای بیماری های زمینه ای زندگی می کنند، در صورت گذشت ۲۸ روز از مثبت شدن تست یا بروز نخستین علائم می توانند واکسن دریافت کنند.

وی در خصوص تزریق نوع واکسن ها به عنوان نوبت یادآور بیان کرد: بزرگسالانی که برای نوبت اول و دوم از واکسن فعال و نوترکیب یعنی اسپوتنیک، آسترازنکا، پاستوکووک یا اسپایکوژن استفاده کرده اند می توانند برای دوزهای یادآور یعنی سوم و چهارم از همان واکسن های نوترکیب استفاده کنند.  اگر فردی دوزهای اول و دوم را از واکسن غیرفعال مانند سینوفارم استفاده کرده باشد می تواند دوز سوم و چهارم را هم از واکسن غیرفعال همان سینوفارم یا نوترکیب تزریق کند.

آذران تصریح کرد: در ایران برای زنان باردار تنها واکسن سینوفارم تزریق می شود. واکسنی که در ایران برای کودکان تایید شده نیز سینوفارم و پاستوکووک است.

وی در خصوص واکسن گریزی BA۴ و BA۵ گفت:  تاکنون طبق مطالعات، میزان فرار از ایمنی در BA۴ و BA۵ بیشتر از واریانت های دیگر است اما هنوز این واریانت ها منجر به بیماری شدیدتری نشده اند.

این متخصص ویروس شناسی تصریح کرد: ماهیت اُمیکرون این است که تا حد زیادی از مصونیت در برابر عفونت گذشته یا دو دوز واکسن فرار می کند بنابراین خطر عفونت مجدد در اُمیکرون بیشتر از دلتا است.

وی بیان کرد: میزان خنثی سازی علیه BA۴ و BA۵ نیز در افراد واکسینه شده پنج برابر بیشتر از واکسن نزده ها است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عنوان کرد: در حال حاضر BA۵ در دنیا غالب شده و بیش از چهار تا پنج برابر نسبت به واکسن ها مقاوم است که این مساله موجب شده اخیرا واکسن های اصلاح شده مبتنی بر این زیرشاخه مطرح شود. سازمان غذا و داروی آمریکا به طور خاص به دنبال گنجاندن BA۴ و BA۵ در واکسن های جدید است که آزمایش هایی در این زمینه حال انجام است.

این متخصص ویروس شناسی در خصوص اثربخشی واکسن ها بر این زیرشاخه بیان کرد: BA۵ می تواند واکسینه شده ها را درگیر کند اما خفیف. اثربخشی واکسن ها در برابر عفونت علامت دار اُمیکرون در افرادی که دو دوز واکسن تزریق کرده اند صفر تا ۲۰ درصد است که این عدد در افرادی که دوز بوستر دریافت کرده اند ۵۵ تا ۸۰ درصد است.

وی با اشاره به اهمیت تزریق دوز بوستر تصریح کرد: هر چه آنتی بادی در بدن افزایش یابد حتی در صوت ابتلا، شدت بیماری بسیار کمتر است. هیچ واکسنی صددرصد از ابتلا جلوگیری نمی کند اما میزان ابتلا را کاهش می دهد و در صورت ابتلا نیز شدت بیماری کمتر و مرگ و میر بسیار کاهش می باید.

این متخصص ویروس شناسی با اشاره به عواقب فاصله بیش از حد بین دریافت دوزهای واکسن گفت: واکسن های غیر فعال، فعال و نوترکیب آنتی بادی ایجاد می کنند؛ طول عمر آنتی بادی در واکسن های فعال تقریبا شش ماه است اما عمر آنتی بادی در مورد واکسن های غیرفعال مانند سینوفارم چهار ماه است.

آذران بیان کرد: در مجموع بعد از ۹۰ روز آنتی بادی در بدن شروع به کاهش پیدا می کند تا در واکسن های غیرفعال بعد از چهار ماه و در واکسن های نوترکیب بعد از شش ماه به پایین ترین سطح می رسد. البته این مدت در مورد فرد سالمی مطرح است که پاسخ خوبی نسبت به واکسن دارد.

وی تصریح کرد: اگر فردی در دریافت نوبت بعدی واکسن تاخیر داشته باشد، سطوح آنتی بادی در بدنش کاملا کاهش می یابد و مستعد ابتلا به بیماری می شود بنابراین باید در موعد مقرر نوبت های بعدی واکسن دریافت شود. در حال حاضر با توجه به اینکه در پیک بیماری قرار داریم حتی اگر بین دوزها فاصله باشد آنچه اهمیت دارد تزریق نوبت بعدی واکسن است تا آنتی بادی در بدن وجود داشته باشد.

این متخصص ویروس شناسی در مورد پیش بینی زمان پایان پاندمی گفت: چندین ماه پیش که این واریانت ها بروز پیدا نکرده بودند فکر می کردیم پاندمی رو به پایان باشد در حالی که این گونه نبود و رفتار این ویروس غیرقابل پیش بینی است. این ویروس هر روز واریانت ها و زیروایانت های جدید از خود بروز می دهد و نمی توانیم پیش بینی کنیم پاندمی کی به پایان می رسد.

منبع: ایسنا