وضعیت لیر در برابر دلار: نوسانات ادامهدار
ارزش لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا در حال حاضر در نوساناتی خفیف به سر میبرد.
- نرخ برابری: ۱ لیر ترکیه در حال حاضر به طور تقریبی معادل ۰.۰۳۰ دلار آمریکا است.
- روند اخیر: لیر در چند هفته گذشته نوساناتی را تجربه کرده است، اما به طور کلی در محدوده نسبتاً ثابتی باقی مانده است.
- عوامل مؤثر: عوامل متعددی بر نرخ ارز لیر، از جمله نرخ تورم، سیاستهای پولی دولت و شرایط اقتصادی جهانی، تأثیر میگذارند.
عوامل مؤثر در کاهش ارزش لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا:
۱. سیاستهای پولی:
- کاهش نرخ بهره: در سال ۲۰۲۱، بانک مرکزی ترکیه با اتخاذ سیاستی غیرمعمول، نرخ بهره را علیرغم تورم بالا، به طور پیاپی کاهش داد. این اقدام با هدف تحریک رشد اقتصادی انجام شد، اما منجر به افزایش تقاضا برای وام و کاهش جذابیت لیر برای سرمایهگذاران خارجی شد.
- مداخلات ارزی: بانک مرکزی ترکیه در سالهای اخیر برای حمایت از لیر در برابر نوسانات ارزی مداخلاتی در بازار انجام داده است. با این حال، این مداخلات نتوانستهاند مانع از کاهش ارزش لیر شوند و ذخایر ارزی این کشور را نیز به شدت کاهش دادهاند.
۲. عوامل اقتصادی:
- تورم بالا: نرخ تورم در ترکیه در سالهای اخیر به طور قابلتوجهی افزایش یافته و در حال حاضر به بالای ۷۰ درصد رسیده است. این امر قدرت خرید لیر را به شدت کاهش داده و باعث شده است که مردم برای حفظ ارزش داراییهای خود به دنبال خرید ارزهای خارجی، به خصوص دلار آمریکا باشند.
- کسری حساب جاری: ترکیه با کسری حساب جاری قابلتوجهی مواجه است، به این معنی که ارزش واردات این کشور از صادراتش بیشتر است. این امر باعث افزایش تقاضا برای دلار آمریکا برای پرداخت هزینه واردات شده و بر ارزش لیر فشار میآورد.
- نااطمینانی سیاسی: بیثباتی سیاسی در ترکیه، از جمله تنشها با غرب، سرمایهگذاران خارجی را نسبت به این کشور محتاط کرده است. این امر خروج سرمایه از ترکیه و کاهش تقاضا برای لیر را به دنبال داشته است.
۳. عوامل خارجی:
- افزایش نرخ بهره در ایالات متحده: فدرال رزرو ایالات متحده برای مقابله با تورم، نرخ بهره را افزایش داده است. این امر باعث شده است که دلار آمریکا در مقایسه با سایر ارزها، از جمله لیر، جذابتر شود.
- جنگ در اوکراین: جنگ در اوکراین و تحریمهای متعاقب آن بر اقتصاد جهانی تأثیر منفی گذاشته و باعث افزایش قیمت کالاهای اساسی، از جمله انرژی، شده است. ترکیه به شدت به واردات انرژی وابسته است، بنابراین افزایش قیمتها فشار بیشتری بر اقتصاد این کشور و ارزش لیر وارد کرده است.
تاثیر این عوامل بر اقتصاد ترکیه:
کاهش ارزش لیر پیامدهای منفی متعددی برای اقتصاد ترکیه به دنبال داشته است، از جمله:
- افزایش تورم: کاهش ارزش لیر منجر به افزایش قیمت واردات شده و به نوبه خود تورم را در داخل کشور تشدید کرده است.
- کاهش قدرت خرید: کاهش قدرت خرید مردم، تقاضای داخلی را برای کالاها و خدمات کاهش داده و به رشد اقتصادی آسیب زده است.
- افزایش بدهیها: بسیاری از شرکتها و خانوارهای ترکیه دارای بدهیهای ارزی هستند. با کاهش ارزش لیر، بازپرداخت این بدهیها دشوارتر شده و خطر نکول را افزایش داده است.
- بیثباتی اقتصادی: کاهش ارزش لیر و نوسانات ارزی، فضای کسب و کار را در ترکیه نامطمئن کرده و سرمایهگذاری را دلسرد میکند.
چشمانداز آینده:
چشمانداز کوتاهمدت برای لیر ترکیه همچنان نامشخص است. تداوم تورم بالا، افزایش نرخ بهره در ایالات متحده و جنگ در اوکراین میتواند فشار بیشتری بر ارزش لیر وارد کند. با این حال، اقداماتی مانند افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی ترکیه و اصلاحات ساختاری در اقتصاد میتواند به تقویت لیر در بلندمدت کمک کند.
سیدحمید مجتبائی – زاگرس آنلاین