برچسب: دولت سیزدهم

جنبش ایجاد اشتغال موضوعی است که از طریق رئیس جمهور محترم در محافل سیاسی و اجتماعی مطرح شد و مورد توجه قرار گرفت

در تعریف ویکی پدیایی جنبش آمده است که :

جنبش پدیده‌ای اجتماعی است که در ابعاد مختلف و اندازه‌های گوناگون به تغییر در ترکیب‌بندی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی یا فرهنگی منجر می‌شود.

پس از شکل گیری دولت سیزدهم به ریاست حجت الاسلام رئیسی ریاست محترم جمهور و تشکیل کابینه و مشخص شدن زوایای فکری و جهت گیری های اقتصادی این دولت ، شعار مهمی از سوی رئیس جمهوری تحت عنوان جنبش ایجاد اشتغال مطرح شد که رویکردی ارزشمند در سپهر دولت به شمار می آید

رئیس جمهور با بیان اینکه مهم‌ترین وظیفه خودم را در مقطع فعلی رفع دغدغه مردم و جوانان در زمینه اشتغال می‌دانم، گفت: مردم برای رفع مشکلات خود و از جمله بیکاری به دولت امید بسته‌اند و باید کاری کنیم که این امیدها افزون شوند، نه اینکه تبدیل به یأس و ناامیدی شود.

رئیس جمهور با بیان اینکه رفع مشکل بیکاری با توصیه مقدور نیست، گفت: نیازمند یک جنبش ایجاد اشتغال هستیم به همین دلیل تمرکز باید بر ایجاد مشاغل مولد و رونق تولید باشد.

با توجه به سخنان رئیس جمهور و دغدغه رفع معضل بیکاری ، می بایست بررسی دقیق تر نسبت به مفاهیم ایراد شده بخصوص مفهم جنبش ایجاد اشتغال صورت بگیرد تا نتایج آن ، در جامعه مشهود و ملموس گردد و در یک شعار منجمد نشود.

در واقع جنبش ها برای رسیدن به هدف معین و براساس نقشه معین شکل میگیرند . اگر این دوعامل هدف و نقشه را بدرستی درک نکنیم شاید به بیراهه رفته باشیم .

هدف در جنبش ایجاد اشتغال:

وقتی هدف از جنبش ایجاد اشتغال را رفع بیکاری در نظر بگیریم به نظر نگارنده یک خطای بزرگ رخ داده است . چرا که مسئله بزرگ تری را از نظر دور نهاده ایم و آن فرهنگ عمومی است . در فرهنگ عمومی ما موضوعاتی وجود دارد که ریشه آن در تاریخ و ساختار اجتماعی سالهای گذشته است و باید به آنها توجه شود

اقتصاد وابسته به نفت از جمله عواملی ست که باعث می شود هر جا کم کاری و نقصانی پیش آمد ، با درآمد های نفتی به جبران کسری و رفع موضعی مشکل اکتفا کنیم . هر چقدر اقتصاد کشور وابسته به نفت باشد و نیازی به کار و تلاش مضاعف برای تولید ثروت وجود نداشته باشد ، مسئله بیکاری تبدیل به یک موضوع لاکچری و لوکس خواهد شد . یعنی کار نمی کنیم و درامد هم داریم و این یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی فرهنگی کشور ما هست .

رانت و هزار فامیل همواره در ایران از صده های گذشته یکی از مهم ترین عواملی بوده که برای رفع موانع و مشکلات و دسترسی به امکانات گزینه مناسبی بوده و هنوز هم هست . هر کس فامیلی یا برادری در نهاد و سازمانی دارد ، یک شاهلوله از خدمات و امکانات به طرف نزدیکان خود باز کرده و با استفاده از رانت اطلاع و امتیاز ، مسیر خود را هموار کرده . اینجا هم ” کمتر کار کن و بیشتر منفعت کسب کن ” شعار محوری است و خبری از تلاش مولد و موثر نیست .

عدم پذیرش مسئولیت به عنوان بهترین راه فرار از قبول نتایج عملکرد غلط در بخش های مختلف به عنوان بهترین راهکار دور ماندن از گزند سوال جواب همیشه بوده و الان هم جواب می دهد . یعنی هیچکس هیچ چیزی را گردن نمی گیرد حتی آنچه که با دست خود انجام داده . این ریشه در فرهنگ سالهای طولانی دارد و در سطوح مختلف قابل مشاهده است .

از این دست بطور وفور می توان مثال آورد و حتما موجب اطاله خواهد شد . اما نکته اساسی این است که نشانه گیری ” رفع بیکاری ” به نظر، هدفگذاری دقیق و صحیحی نمی باشد ، چرا که به عنوان مثال اگر شما در نظر داشته باشید گرسنه ای را سیر کنید به شهادت تاریخ هرگز موفق نخواهید شد ، چرا که صبحانه تا ناهار حداکثر ۵ ساعت است و باز شما از موضوع عقبتر هستید و عملا غیر ممکن است.

اما اگر ریل هدفگذاری به سمت دیگری پیش برود ، قطعا نتایج بهتر ، موثر و ماندگار تری خواهد داشت .

محور اصلی هدفگذاری در رفع موانع موجود را می بایست در بهبود اوضاع فرهنگی جامعه جستجو کرد . یکی از مهم ترین مسایل فرهنگی که می تواند مشکل را از ریشه درمان کند موضوع “توانمند سازی فردی و اجتماعی” است . شناخت صحیح فردی و اجتماعی از وضع موجود و برنامه ریزی براساس واقعیت توانایی ها و امکانات و در کنار آن کسب مهارت موثر و مفید برای جامعه از ابتدایی ترین الزامات این حوزه است .

شفاف سازی یکی از ارکان فرهنگی برای جلب حمایت مردم و بکارگیری انرژی انها در تحرک اجتماعی هست . تا زمانی که در بیان مسائل و طرح ها شفافیت لازم پیاده و اجرا نشود ،نمی توان اعتماد مورد نیاز برای مشارکت مردم و یا همراهی آنها را بدست آورد .

و چندین مورد دیگر که می توان برای تحقق جنبش ایجاد اشتغال مطرح نمود که همه مهم هستند .اما نکته مهم بعدی نقشه راه و برنامه اصلی برای تحقق هدف جنبش ایجاد اشتغال است که باید بررسی شود و بسیار حائز اهمیت است .

نقشه اجرایی :

در بیش از ۴۰ سال گذشته از انقلاب اسلامی تا کنون شاهد ارزپاشی ها ، وام پاشی ها و بذل و بخشش های بزرگی در حوزه کار و اشتغال بودیم که اکثر قریب به اتفاق آنها سر از ویلاهای مجلل در کانادا و ترکیه دراورد و هرگز در تولید صنعت خرج نشد . یا سوله ها و کارخانجات راکدی که در شهرک های صنعتی خالی رها شده اند و هرکدام ضامن وام های کلان چند ۱۰ برابری ارزش شان نزد بانکها هستند که هرگز هم این مطالبات نقد نشده و نخواهد شد .

پس روش و برنامه گذشته نتیجه ای جز حال حاضر نداشته و ادامه آن هم ممکن و معقول نیست . اما در این میان عنصر مهمی که می توانست راه کار اصلی باشد و در موارد زیادی جلوی این حجم از فساد و رانت را بگیرد این همه منابع کشور به تاراج نرود ، مردم بوده و هستند . آنجایی که مردم خودشان ناظر و حاضر صحنه بوده اند ، افراد و گروه های خطا کار یا اصلا حضور پیدا نمی کنند یا بزودی کشف و حذف می شوند و همیشه مردم بوده اند که توانسته اند جلوی فساد را بگیرند . دولتها ذاتا فساد انگیز و زمینه ساز رانت بوده و هستند و این محدود به زمان و مکان خاصی نیست .

دولت سیزدهم این فرصت طلایی را دارد تا با اهمیت دادن به گروه های منسجم و خودجوش مردمی و بسط ید آنها در قالب قانونی سازمانهای مردم نهاد و جلوگیری از برخورد سلیقه ای و سیاسی و باندی با گروه های مردمی ، زمینه حل مشکلات و معضلات جامعه را فراهم آورد و این محدود به جنبش ایجاد اشتغال نیست و همه شئون زندگی مردم را بهبود خواهد داد .

اگر قرار باشد مشکلات معیشتی مردم حل شود یا مشکل اشتغال و مسکن حل شود، هیچ راهکاری جز تکیه بر بدنه تنومند توده مردم و اعتماد به نهاد های مردمی و ngo ها نیست و دولتها هیچگاه در هیچ جای دنیا نتوانسته اند مردم را با فرهنگ کنند . این سازمان های مردم نهاد هستند که با دور هم جمع کردن مردم و جلب نظر نخبگان اجتماعی ، راه را برای توانمند سازی فردی و اجتماعی هموار می کنند .

این سازمان های مردم نهاد هستند که می توانند در مقابل فساد فریاد بزنند و مفسدان را رسوا کنند .

به نظر نویسنده در صورتی که دولت سیزدهم قصد جدی در رفع معضلات مردم از جمله اشتغال ، مسکن و ازدواج را دارد ، می بایست مسائل فرهنگی و معضلات پیش روی جامعه را از طریق تقویت و میدان دادن به سازمان های مردم نهاد و حمایت از تمامیت سیاسی و اجتماعی آنها دنبال کند .